Η μετανάστευση αποτελεί μια δυναμική διαδικασία, οι μορφές της οποίας μεταβάλλονται και ποικίλλουν, όσο και οι άνθρωποι. Η πραγματεία και η  διάλεξη στον γερμανόφωνο κόσμο είναι μονόπλευρη, ηγεμονική και σπάνια χωρίς διακρίσεις και χαρακτηρίζεται από μια ευρωκεντρική άποψη.

Σύνορα στη μέση: Η μετανάστευση και οι προοπτικές της στον γερμανικό κινηματογράφο παρεμβαίνει σε αυτόν τον δημόσιο διάλογο εκ των έσω. Υπάρχουν ορισμένες αλληλεπιδράσεις αυτού του διαλόγου για τη μετανάστευση μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας. Η κοινωνία εκπροσωπείται εδώ από την πολιτική. Στη Γερμανία, όπως και στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ο διάλογος αυτός κινείται σε ένα πεδίο έντασης μεταξύ μιας ισχυρής και μιας εδραιωμένης δυναμικής. Αυτό σημαίνει ότι ένας διάλογος στα μέσα ενημέρωσης μπορεί να  καταληφθεί από την πολιτική και η μετανάστευση μπορεί να εργαλειοποιηθεί ανάλογα. Ή ο διάλογος της πολιτικής συλλέγεται από τα μέσα ενημέρωσης, ειδικά στον γερμανικό κινηματογράφο και την τηλεόραση, και εκδηλώνεται στην κοινωνική αντίληψη μέσω παραγόμενων εικόνων. Μια πιθανή συνέπεια είναι μια συνεχής και αυτοαναπαραγόμενη παραγωγή ενός υποτιθέμενου "κέντρου" και ενός ισότιμου "περιθωρίου". Όχι σπάνια, οι ρίζες αυτών των κυρίαρχων συμπεριφορών βρίσκονται στο αποικιοκρατικό παρελθόν της Γερμανίας, το οποίο δεν έχει ακόμη ερευνηθεί επαρκώς.  

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ταινίες χαρακτηρίζονται από μια τεχνογνωσία στην οποία η μετανάστευση δεν έχει βιωθεί μόνο από τους δημιουργούς τους. Τους επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό ώστε αυτή η εσωτερική μαρτυρία να αποτελεί την θεματολογία. Όχι μόνο, αλλά και εξαιτίας αυτού, αναδύονται νέες προοπτικές και μορφές αφήγησης. Με άλλα λόγια, οι ταινίες εμπλουτίζουν εξίσου τον κανόνα. Δυστυχώς, όσον αφορά την ιστορία του κινηματογράφου, αυτό το ενδεχόμενο έχει εξεταστεί μόλις πρόσφατα.

Το αφιέρωμα καλύπτει τέσσερις δεκαετίες, από το 1979 έως το 2019, αποτελούμενο από 17 προγράμματα με 24 ταινίες μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους σε διαφορετικά είδη και είδη. Οι περισσότερες από αυτές αποτελούν παράδειγμα ταινιών που αδίκως δεν βλέπονται συχνά.

Πρόκειται για ταινίες που σπάνε την ευρωκεντρική οπτική και την αντικαθιστούν με πολυπρισματικές, αυτοστοχαστικές αλλά και καινοτόμες φωνές, φωτίζοντας και προωθώντας τον λόγο για τη μετανάστευση, πριν και μετά την πτώση του Τείχους. Παρ' όλα αυτά, καλύπτουν ιστορικά κενά χωρίς να είναι παιδαγωγικές. Κάθε ταινία δημιουργήθηκε από μια εσωτερική ανάγκη.

Άλλοτε οι ταινίες παριστάνουν με χιούμορ το λευκό βλέμμα (FAKE SOLDIERS | IN THE NAME OF SCHEHERAZADE ODER DER ERSTE BIERGARTEN IN TEHERAN), άλλοτε μεταφέρουν με οδυνηρό τρόπο μια πικρία απέναντι στην κοινωνία της πλειοψηφίας (EMPFÄNGER UNBEKANNT | DER ZWEITE ANSCHLAG | MEIN VATER, DER GASTARBEITER) και άλλοτε αφορούν το τίμημα της εκπαιδευτικής ανέλιξης (EXIL | MAN SA YAY - Ι, YOUR MOTHER | FREMD).

Οι ταινίες καταρρίπτουν τα σύνορα, δημιουργούν νέους χώρους, μεταδίδουν γνώσεις, επιτρέπουν την καλύτερη κατανόηση της μετανάστευσης και χτίζουν μια γέφυρα για μια μετα-μεταναστευτική κοινωνία.

Enoka Ayemba και Biene Pilavci

back